Kim jest i co może mam zaoferować radca prawny, adwokat, obrońca, oskarżyciel lub prokurator? Dla osób które wiedzę o prawie mają taką jak większość społeczeństwa te nazwy mówią niewiele a przy głębszym spojrzeniu na te zawody – nie mówią wręcz nic. Tak więc czy istnieje różnica na przykład między radcą prawnym a adwokatem?
Owszem istnieje. Chociaż Polska może ‘poszczycić’ się chyba najbardziej złożonymi przepisami dotyczącymi zawodów prawniczych. Tak zwany dualizm prawniczy istnieje bowiem tylko w kilku państwach na świecie.
Najlepszym przykładem do naśladowania powinna być Szwecja gdzie istnieje tylko jedno pojęcie ‘cywilnego przedstawiciela prawa ‘ zwanego advokat. Jest to dla porównania klasyczne połączenie radcy prawnego z adwokatem lub szerzej z prawnikiem. Konstrukcja osobowa prostsza i choć bardziej ogólna, dla przeciętnego człowieka bardziej przyswajalna.
Wróćmy jednak do kraju
Czy wiec różni się adwokat od radcy prawnego?
Bardziej skrupulatnych odsyłamy do dwóch zasadniczych ustaw:
- o radcach prawnych (Dz. U z 1982, nr. 19 poz. 145 ze zmianami)
- o adwokaturze (Dz. U z 1982, nr. 16 poz. 124 ze zmianami)
Czy jednak znajdą tam Państwo jakieś różnice? Generalnie, po przeczytaniu wspomnianych ustaw rozbieżności znajdą Państwo niewiele, a na pewno nie takie które by zdecydowanie wyróżniały którąś z grup zawodowych. Jednak mimo wszystko przedstawicieli obu tych zawodów dzieli pewna (dla części ekspertów – sztuczna) granica między zawodem adwokata a radcy prawnego.
Adwokat – nasz reprezentant w sądzie
Wspomniana już ustawa o adwokaturze jasno określa kim jest i czym może się zajmować adwokat. Zacznijmy więc od tego kim jest.
Adwokatem może być jedynie osoba która:
- ukończyła studia prawnicze (najlepiej z wyróżnieniem) choć nie zawsze ten fakt równa się z byciem ‘dobrym adwokatem’,
- przeszła wszystkie egzaminy na aplikację adwokacką (przeprowadza je samorząd adwokacki) i rzecz jasna zdała je z wynikiem pozytywnym,
- prowadzi własną działalność gospodarczą (kancelarię adwokacką, kancelarię radcy prawnego itp.).I to właśnie ten ostatni punkt o ‘działalności gospodarczej’ jest czymś co w pewnym stopniu najjaskrawiej dzieli adwokata od radcy prawnego.
Stosunek pracy a zawód adwokata i radcy prawnego
Generalnie należy przyjąć, że oba te zawody skalę swoich kompetencji i umiejętności mają niemal identyczną.
Otóż zarówno radca prawny jak i adwokat mogą:
- świadczyć pomoc prawną w udzielaniu porad i opinii prawnych – kancelarie adwokackie mogą ograniczyć się tylko do wspominanych porad bez ingerowania w dalszy tok sprawy,
- opracowywać projekty aktów prawnych,
- występować przed sądami lub różnymi urzędami w formie obrońcy lub oskarżyciela.
Skąd więc ten podział i czy oby na pewno nie jest on sztuczny? Otóż w pewnym stopniu jest sztuczny ale uwarunkowanie wydaje się logiczne i z założenia właściwe.
Adwokat, o czym mowa była wyżej ‘prowadzi własną działalność gospodarczą’ czyli z założenia jest ‘szefem dla samego siebie’ jako prowadzący indywidualną działalność. Radca prawny może świadczyć swoje usługi jedynie na podstawie stosunku pracy opartej o określoną umowę u konkretnego przedsiębiorcy.
Różnica więc jest taka, że prawnik na własnej działalności, nie jest nikomu podporządkowany tak jak radca prawny zatrudniony przez konkretną jednostkę. To sprawia iż z założenia radca prawny nie może reprezentować swojego klienta w sprawach karnych lub karno-skarbowych gdyż istnieje uzasadniona obawa o niezależność jego pracy i podejmowanych decyzji.
Rok 2007 przyniósł korektę co do tego iż radca prawny, może reprezentować swojego klienta w sprawach rodzinnych (rozwód, podział majątku, przyznanie opieki nad dzieckiem)
1 stycznia 2015 – a być historyczną datą w dziejach polskiego prawa. Wtedy to właśnie radcy prawni będą mogli podejmować się obrony w procesach karnych.
Do kogo zatem po pomoc prawna?
Korporacje prawnicze przejdą wiec można by stwierdzić niewielką metamorfozę, gdyż funkcję radcy prawnego jak i adwokata będzie można łączyć niemal tak samo jak to miało miejsce dotychczas.
Po pomoc możemy się udać do dowolnej jednostki, bo zarówno prawnik jak i radca prawny może reprezentować nasze interesy przed:
- sądami cywilnymi – jako obrońca lub tylko w formie doradczej,
- sądami rodzinnymi – od 2007 roku radcy prawni mogą być obrońcami w sprawach rodzinnych,
- sądami administracyjnymi – tutaj częściej korzysta się z pomocy radców prawnych które w środowisku uchodzą za posiadające większe doświadczenie we współpracy administracyjnej,
- Trybunałem Konstytucyjnym,
- Sądem Najwyższym,
Kancelaria Prawna Izabeli Tąkiel, to gwarancja poprawności załatwienia sprawy. Posiadamy kompetencje zarówno doradcze, jak i reprezentatywne. Z pełnym zaufaniem mogą Państwo powierzyć nam swoje sprawy jako kancelarii która pomoże w ich szybkim i dyskretnym załatwieniu.